Kredyty gotówkowe cieszą się ogromną popularnością wśród Polaków. Decydują się oni na ich zaciąganie w celu uzyskania dodatkowych środków finansowych na różnorodne potrzeby, takie jak zakup sprzętu, remont domu, spłata poprzednich zobowiązań czy pokrycie nagłych wydatków. Wartość kredytów konsumpcyjnych w Polsce wynosi imponujące 188,6 miliarda złotych, co świadczy o ich powszechnej dostępności i elastyczności. Odpowiadają na rosnącą świadomość praw kredytobiorców, która kształtuje się m.in. poprzez doświadczenia związane z problematyką spornych kredytów frankowych. W obliczu tej skali, coraz więcej kredytobiorców bada zapisy swoich umów z bankami czy instytucjami pozabankowymi, sprawdzając ich zgodność z prawem i spełnienie wszystkich niezbędnych wymogów. To efekt rosnącej świadomości i doświadczeń, które wpływają na podejście do finansów i umów kredytowych.
SKD a kredyty gotówkowe — kiedy umowa kwalifikuje się do zastosowania tej instytucji?
Aby skorzystać z sankcji kredytu darmowego, konieczne jest jednoczesne spełnienie kilku obligatoryjnych warunków. Pierwszym z nich jest ograniczenie kwoty kredytu lub pożyczki do maksymalnej sumy 255 550 złotych. Dodatkowo umowa musi zostać zawarta po dniu 18 grudnia 2011 roku, co stanowi drugi istotny warunek. Warto zaznaczyć, że trzecim kluczowym aspektem jest posiadanie przez kredytobiorcę statusu konsumenta. Kombinacja tych warunków decyduje o możliwości skorzystania z kredytu darmowego, co stanowi istotną kwestię dla osób planujących zaciągnięcie tego rodzaju finansowania.
A jeśli kredyty gotówkowe są już spłacone — czy nadal można skorzystać z SKD?
Z sankcji kredytu darmowego korzystają głównie ci, którzy spłacają aktualnie zaciągnięte kredyty gotówkowe i dążą do znaczącego obniżenia raty, czasem nawet o połowę. Niemniej jednak również ci, którzy już uregulowali wszelkie zobowiązania, mogą odzyskać nadpłacone środki. Ustawodawca wprowadził jednak czasowe ograniczenie dla tych drugich, dając im rok na zgłoszenie uwag do umowy wobec banku lub instytucji pożyczkowej. Warto zauważyć, że w tej kwestii toczą się dyskusje na temat tego, co powinno być uznane za wykonanie umowy. Prawdopodobnie będzie to ostatnia czynność taka jak np. zwrot weksla, uregulowanie ostatniej raty czy zwrot prowizji przez bank za wcześniejszą spłatę.
Jakie wadliwe zapisy stosują banki? To warto wiedzieć
W ramach Ustawy o kredycie konsumenckim określono naruszenia, które skutkują sankcjami kredytu darmowego, czyli pozbawieniem kredytodawcy zysku. Co istotne, niezależnie od wagi tych naruszeń, sama ich obecność uprawnia kredytobiorcę do skorzystania z tej instytucji. W przypadku, gdy kredytodawca nie spełnił któregokolwiek z obowiązków informacyjnych przewidzianych ustawą, kredytobiorca uzyskuje uprawnienia.
Do najczęstszych zarzutów wobec umów należy przede wszystkim brak określenia lub błędne określenie wysokości kosztów okołokredytowych, co bezpośrednio obciąża kredytobiorcę. Często zdarza się, że kwota kredytu jest błędnie oznaczona, zwłaszcza gdy zawiera prowizję banku lub instytucji pożyczkowej, co skutkuje faktycznym otrzymaniem niższej sumy przez kredytobiorcę. Kolejnym naruszeniem jest pobieranie odsetek od całej kwoty kredytu, zamiast od faktycznie udostępnionej. Dodatkowo, umowy czasem zawierają błędne zapisy dotyczące oprocentowania takiego kredytu czy pożyczki.
Istnieje wiele potencjalnych naruszeń, a wystarczy jedno z nich, aby kredytobiorca mógł żądać zwrotu kredytu bez odsetek i opłat. Interesującym aspektem jest to, że niezależnie od daty zawarcia umowy kredytowej, nawet umowy z 2023 roku mogą być obarczone poważnymi wadami prawnymi, co wskazuje na trwałą problematykę tego obszaru.
SKD – co na to TSUE?
W roku 2024 polska sprawa dotycząca sankcji kredytu darmowego miała trafić pod rozpatrzenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Sprawa, związana z wypowiedzeniem umowy przez Profi Credit Polska S.A., która to firma pozwała klienta, była zarejestrowana pod sygnaturą akt C-678/22. Jednak już 3 listopada 2022 roku Sąd Rejonowy dla Krakowa – Podgórza podjął decyzję o przekazaniu pytania prejudycjalnego dotyczącego umowy o kredyt konsumencki. Sąd pytał, czy umowa taka może zawierać postanowienia dotyczące oprocentowania nie tylko kwoty faktycznie wypłaconej kredytobiorcy, lecz także kosztów pozaodsetkowych, takich jak prowizje i inne opłaty, które nie są elementami wypłaconej kwoty kredytu. Oczekiwanie na orzeczenie było ogromne, jednak sprawę ostatecznie umorzono. Profi Credit Polska S.A. wycofał swoje powództwo, co prawdopodobnie wynikało z obaw przed rozstrzygnięciem TSUE, które mogłoby być korzystne dla konsumentów.
